Overzicht behouden bij ontslag op staande voet (oosv)
Of sprake is van een dringende reden voor ontslag hangt af van alle omstandigheden van het geval, waarbij de ernst van de gedragingen steeds moet worden afgewogen tegen de gevolgen van het ontslag op staande voet voor de werknemer. Een ontslag op staande voet kan voor werknemer zeer vergaande gevolgen hebben. Een ontslag op staande voet leidt tot verwijtbare werkloosheid, waardoor werknemer geen recht heeft op een werkloosheidsuitkering. Bovendien zal het voor een werknemer die op staande voet ontslagen is lastiger zijn een nieuwe baan te vinden. Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van een dringende reden worden daarom alle omstandigheden van het geval in aanmerking genomen.
Dit is vaste rechtspraak en is recent weer eens onderstreept in een arrest van de Hoge Raad over een Arubaanse zaak (ECLI:NL:HR:2022:860).
Wat was er aan de hand? Een senior huishoudelijk medewerkster van een resort heeft een iPad niet volgens de bedrijfsregels in beheer genomen als gevonden voorwerp, maar aan haar zoon gegeven. De iPad is uiteindelijk wel aan de rechtmatige eigenaar teruggegeven. De werkgever heeft het gedrag van werkneemster conform beleid bestraft met een oosv.
In eerste aanleg is het ontslag vernietigd. In hoger beroep is het ontslag in stand gelaten. Wat vindt de Hoge Raad? De hoogste rechter oordeelt:
“De werkneemster heeft in feitelijke instanties aangevoerd dat zij in de afgelopen jaren bij waardevolle gevonden voorwerpen ook zelf op zoek is gegaan naar de eigenaar, dat zij een voorbeeldige werkneemster met een brandschoon arbeidsverleden is, dat zij 60 jaar oud is en dat zij nooit meer een soortgelijke functie met het daarbij behorende salaris zal kunnen krijgen. Het hof had deze stellingen van de werkneemster, die betrekking hebben op de wijze waarop de werkneemster de dienstbetrekking heeft vervuld, op haar persoonlijke omstandigheden en op de gevolgen die een ontslag op staande voet voor haar zal hebben, kenbaar in zijn beoordeling dienen te betrekken. Het hof heeft dat echter niet gedaan en heeft aldus zijn oordeel dat de reden die Divi aan het ontslag op staande voet ten grondslag heeft gelegd, is komen vast te staan en dit ontslag kan dragen, niet toereikend gemotiveerd.”
Het kan dus best zijn dat er rechtens (alsnog) een dringende reden is, maar dat moet dan wel worden gemotiveerd met inachtneming van de persoonlijke omstandigheden. In deze zaak komen een aantal factoren dienaangaande pregnant naar voren.
Ten eerste de gevolgen voor werknemer/leeftijd van werknemer. Ten tweede de lengte van het dienstverband. De rechter toetst de persoonlijke omstandigheden niet ambsthalve. Het is aan de advocaat van de werknemer deze naar voren te brengen. Dat was in deze zaak wel geschied, maar de rechter had er in hoger beroep niet kenbaar acht op geslagen, zodat de HR casseert.