1. Kern van de Wmo
Doelstelling: Ondersteunen van zelfredzaamheid en participatie van mensen met een beperking of chronisch psychisch/psychosociaal probleem, zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving (ECLI:NL:RBLIM:2017:1696; ECLI:NL:RBMNE:2016:2566).
Maatwerkvoorziening: Op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van de cliënt afgestemd geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen (ECLI:NL:RBLIM:2017:1696).
Compensatiebeginsel: Gemeenten moeten compenseren waar burgers niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp of algemene voorzieningen kunnen participeren (ECLI:NL:RBLIM:2022:10210).
2. Belangrijkste Juridische Kaders
Artikel 2.3.1 Wmo 2015: Gemeente moet maatwerkvoorzieningen verstrekken aan wie daarvoor in aanmerking komt.
Artikel 2.3.2 Wmo 2015: Onderzoeksplicht: het college moet onderzoek doen naar de behoeften, persoonskenmerken, voorkeuren en mogelijkheden van de cliënt.
Artikel 3:2 Awb: Zorgvuldige voorbereiding van besluiten; het college moet voldoende kennis vergaren over relevante feiten en belangen (ECLI:NL:RBLIM:2021:8460; ECLI:NL:RBZWB:2022:2716).
3. Jurisprudentie: Belangrijke Lijnen
a. Onderzoeksplicht en Zorgvuldigheid
Onvoldoende onderzoek leidt tot vernietiging besluit: Gemeenten moeten de hulpvraag en de beperkingen van de cliënt zorgvuldig vaststellen. Onzorgvuldig onderzoek of onvoldoende motivering leidt tot vernietiging van het besluit (ECLI:NL:RBLIM:2021:8460; ECLI:NL:CRVB:2010:BM3519).
Vaststellen hulpvraag: Het college moet concreet vaststellen welke problemen er zijn bij zelfredzaamheid en participatie, en welke ondersteuning nodig is (ECLI:NL:RBZWB:2022:2716).
b. Maatwerk en Motivering
Maatwerkvoorziening vereist individuele afweging: De voorziening moet aansluiten bij de persoonlijke situatie van de cliënt. Een generieke benadering is onvoldoende (ECLI:NL:RBLIM:2017:1696; ECLI:NL:RBMNE:2016:2566).
Motiveringsplicht: Bij wijziging of afwijzing van een voorziening moet de gemeente de beslissing deugdelijk motiveren (ECLI:NL:RBDHA:2022:6053).
c. Afstemming met andere zorgdomeinen
Samenhang met andere wetten: De Wmo 2015 werkt samen met de Jeugdwet, Wlz en Zvw. Gemeenten moeten rekening houden met de verantwoordelijkheden binnen deze domeinen (ECLI:NL:RBOBR:2021:227).
d. Beleidsvrijheid en Lokale Verordeningen
Ruimte voor lokaal beleid: Gemeenten hebben beleidsvrijheid, maar moeten binnen de wettelijke kaders blijven en de normeringen van de Wmo respecteren (ECLI:NL:RBARN:2008:BF1542).
4. Conclusie
De Wmo legt een grote verantwoordelijkheid bij gemeenten om maatwerk te leveren, zorgvuldig onderzoek te doen en besluiten goed te motiveren. De jurisprudentie onderstreept dat het belang van de cliënt centraal moet staan en dat gemeenten hun beleidsvrijheid binnen de wettelijke kaders
moeten uitoefenen.